De dood. Uiteindelijk krijgen we er allemaal een keertje mee te maken. Is het niet onze eigen dood, dan wel van een ander. Zelf heb ik er nooit zoveel bij stilgestaan. Tot mijn grootvader terminaal verklaard werd. Vanaf dat punt werd de dood iets tastbaar. Een bijzonder gegeven dat het meest machteloze element in ons leven vormt. Het boek ‘Zeis’ probeert dan ook ieders utopie neer te zetten: de controle over de dood.
In eerste instantie wilde ik een boek lezen dat géén jeugdboek is, maar dit boek wist mij te overtuigen. Ik wil het daarom ook graag met jullie delen.
In de wereld van het boek ‘Zeis’, bestaat de dood alleen nog maar in een gecontroleerde versie. Er is geen oorlog meer, ziektes zoals kanker zijn de wereld uit, zelfs ongevallen zijn ongevaarlijk en nog zoveel meer. De enige dood die nog om de hoek loert, is vuur. Zelfs dat gebeurt zelden. Er is namelijk een ‘iets’ dat de Cumulus noemt. Dit houdt alles in de gaten en grijpt tijdig in. Personen die in situaties terecht komen waarin -normaal- de dood volgt, worden weer tot leven gewekt. Uiteraard tegen een aanzienlijk hoog bedrag. Mensen zijn onsterfelijk geworden. Bereiken ze een bepaalde leeftijd dan kunnen ze de klok terug laten draaien. Iemand kan het uiterlijk van een vijfentwintigjarige hebben maar in realiteit tweehonderd jaar oud zijn. Wie controleert de dood? De Zeisen. Zij zijn de enige die mogen doden. Alle misdaden, waaronder moord, zijn uit de wereld geholpen doordat de Cumulus alles ziet. Die Zeisen volgen een opleiding en leven in isolatie. Ze zijn gevreesd, worden aanbeden en zijn de enige die zelfmoord kunnen plegen. In het boek wordt ‘doden’ met een andere term benoemd, namelijk ‘dorsen’. Wanneer twee tieners uitgekozen worden voor een opleiding tot Zeis, lijkt dat het recept te zijn voor woelige tijden. Zullen ze beide afstuderen? Welke problemen zullen zij veroorzaken? Maar vooral: kan de wereld nog lang doorgaan met zijn onsterfelijk bestaan.
De dood komt in elke cultuur voor. Er zijn religies en volkeren die allerlei rituelen hebben als het gaat om begrafenissen. In Vlaanderen valt dit overigens tegen. Na wat opzoekwerk leek ik geen culturele tradities te vinden die al eeuwenoud zijn. De dag van vandaag zijn uitvaarten ook zeer divers. Ik heb eerder het gevoel dat wij om de dood heen dansen. Tegenover andere landen en hun dodencultuur, zijn wij in België eerder ontkenners. Bij ons is het een trieste gebeurtenis. Op andere plaatsen is het een groots feest. Er valt te discussiëren over wat ‘juist’ is om te doen en wat ongepast is. Het boek liet mij nadenken over de dood binnen onze cultuur en vooral de angst die wij kennen. Laat ons eerlijk zijn, het grootste deel van de bevolking is bang om ooit te sterven. Veel personage in het boek aanvaarden hun dood ook alsof het niets is. Ze begrijpen dat hun tijd gekomen is en leggen zich daarbij neer. Terwijl men in het heden zich veel moeilijker neer kan leggen bij de dood. Mensen die weten dat ze gaan sterven, krijgen plots een bepaalde levenslust om door te zetten en te overleven.
Waarom is het in onze cultuur zo dat we de dood niet willen aanvaarden wanneer hij komt?
Er zijn ook religies en culturen waar men niet gereanimeerd mag worden en de wil van een god aanvaard. Terwijl wij in het westen net de nood hebben om het te blijven manipuleren tot we echt niet meer kunnen. Misschien is dat wel te koppelen aan het boek en zoeken wij ook naar een bepaalde controle over de dood.
Het leerde mij ook om op een andere manier te kijken naar zaken. Dit verhaal is een Dystopian, maar klinkt zowaar utopisch. Een wereld waarin de dood gecontroleerd kan worden en zaken zoals kanker niet bestaan, daar streven vele vandaag de dag naar. Ik begrijp dan ook het systeem van dorsen dat de auteur heeft ingevoerd. Anders zou er een heel groot vraagteken worden geplaatst bij de overbevolking. Het toont dat wij allemaal een bepaalde utopie willen bereiken naar de toekomst toe, maar dat het in realiteit niet haalbaar is. Waarom wil de mens zo graag van de dood af als het ook ‘voordelen’ met zich meebrengt? Waarom blijft het aanvaarden van de dood zo moeilijk?
Ik bleef een beetje hangen met al die vragen omtrent de dood binnen onze cultuur. Onze visie erover zit eerder in een taboesfeer dan dat we er eerlijk over zijn.
Boek: ‘Zeis’ van Neal Shusterman
Informatie over het boek:
- ISBN: 9789059248427
- Genre: Young-Adult Dystopian
- Doelgroep: 14+
- Aantal pagina’s: 448
- Uitgever: Baeckens Books
- Flaptekst: Een wereld zonder honger zonder ziekte zonder oorlog zonder lijden
… en zonder de dood, want zelfs die heeft de mensheid overwonnen. Alleen Zeisen zijn nog in staat een leven te beëindigen – en daar worden ze toe aangemoedigd om de populatie binnen de perken te houden. De zestienjarige Citra en Rowan worden uitgekozen om de opleiding tot Zeis te volgen. Het is wel het laatste wat ze willen, maar als ze weigeren anderen te doden, zullen ze zelf sterven. Hoe hoog is de prijs voor een ideale wereld?
댓글