Bart Van Loo en zijn Bourgondiërs, wie kent ze niet? Het boek werd uitgebracht en corona gooide roet in het eten. Uiteindelijk is het boek uitgegroeid tot een ware sensatie en is het in meerdere talen vertaald. Ook de podcast van Klara is zeer geliefd onder de mensen. Maar wat maakt het verhaal van die Bourgondiërs zo speciaal? En vooral: welke link legt Van Loo met het onderwijs?
Als derde cultuurevenement koos ik voor een ‘verteltheater’. Ik ben geen fan van toneel en theater, daar ben ik eerlijk over. Daarnaast was het voor mij niet duidelijk wat ik mij moest voorstellen bij het concept van zo’n verteltheater. Naar mijn gevoel klonk het eerder als een lezing waar de uiteenzetting van een boek werd besproken. Iets dat ik al vaker bijgewoond heb. Wat een verteltheater is? Medestudenten van Nederlands 3.1 en 3.2, maar zeker zij die geschiedenis in fase 2 volgen; kennen het concept. Onze medestudent Arno brengt zijn presentaties vaak op die manier. Een verteltheater kan gezien worden als het overbrengen van informatie, maar op een luchtigere en eerder geacteerde manier. Er is humor in verwerkt, er wordt gespeeld met klanken en klanknabootsingen. Daarnaast zijn er afbeeldingen te zien die alles ondersteunen. Enige vorm van acteren komt aan bod, maar op een subtiele en spontane manier. Het podium wordt ook in zijn geheel benut door één persoon. Hiermee bedoel ik voornamelijk de lichaamstaal die heel expressief is. Zonder het te beseffen sta je eigenlijk te kijken naar een les geschiedenis. Bart Van Loo is goed in wat hij doet: verhalen vertellen. Hoewel hij een historisch complex thema wil uitleggen, maakt hij het zo luchtig mogelijk. De toevoeging van humor zorgt daarbij, maar ook de interactie met het publiek. Hij stelt bijvoorbeeld een vraag waarna het publiek hierop antwoord. Wat ook opvalt is hoe kritisch Van Loo kijkt naar bepaalde zaken. Niet enkel voor het stukje geschiedenis, maar bijvoorbeeld ook voor de hedendaagse politiek en onze manier van denken als Vlaamse en/of Belgische burger.
Een ander aspect waar hij kritisch voor is: het onderwijs.
“Wij leren dat Willem van Oranje het startpunt is van onze eigen geschiedenis.” -geen letterlijk citaat, woorden werden zo ongeveer gebracht.
Van Loo haalt in zijn voorstelling aan dat wij in het onderwijs de geschiedenis van de Nederlanden, de lage landen, op een foute manier aangeleerd krijgen. De wortels liggen namelijk al enkele eeuwen vroeger, namelijk bij de Bourgondiërs. Meermaals haalt hij in zijn verteltheater aan dat iets niet aangeleerd werd op school: personen, situaties, veldslagen,…. In de ondertoon is voelbaar dat Van Loo dit als iets problematisch aanschouwt. Ongelijk kan ik hem niet geven. Als ik de leerplandoelen van geschiedenis raadpleeg, gaat een heleboel over het bronnenonderzoek en de historische vraag. Onze eigen geschiedenis, enkele belangrijke figuren, gebeurtenissen en meer? Die lijken voor de overheid van minder belang te zijn. Ik ga dus mee in het verhaal van Bart Van Loo: het geschiedenisonderwijs kan beter. Begrijp me niet verkeerd, ik heb mijn hart verloren aan de Nederlanden met hun Gouden Eeuw en Willem van Oranje als koploper; maar er is zoveel meer aan de geschiedenis van de Nederlanden. Ik vind het zelfs zorgwekkend dat vandaag de dag de geschiedenis van de Nederlanden bijna niet behandeld wordt in ons onderwijs.
Toen ik laatst aan een vriendin moest uitleggen wat de VOC is, viel ik perplex achterover.
Daarnaast gebruikt hij het onderwijs ook om enkele grapjes te maken. Zoiets als: we weten allemaal dat het herhalen van iets helpt. Om dan de uitleg opnieuw te doen. Hij spot ook met leerkrachten door -na zijn uitleg over de Honderdjarige oorlog tussen Frankrijk en Engeland- te zeggen: en niemand heeft u dat ooit zo eenvoudig uitgelegd. Doorheen de voorstelling probeert hij namelijk zaken in één minuut uit te leggen op de meest simplistische manier. Eerlijk is eerlijk, het werkt. Ik ken de Honderdjarige oorlog en zijn complexiteit, de uitleg van Bart Van Loo gaf een ‘wow’-momentje. Het kan inderdaad veel simpeler voorgesteld worden. Naast geschiedenis is er ook plaats voor de Nederlandse taal in de voorstelling. Enkele malen haalt Bart Van Loo een woordje aan dat wij vandaag de dag gebruiken, maar dat eigenlijk al afstamt uit de tijden van de Bourgondiërs. Hierbij enkele voorbeelden die mij zijn bijgebleven:
Banket: Bourgondiërs hielden grootste feesten waar ze zich rond banken bevonden.
Copain: Bourgondiërs en brood was de ideale combinatie, ze deelde het ook.
Het boek heb ik overigens niet uitgelezen. Je wordt als lezer omvergegooid met feiten. Voor mij als lezer is dat net iets te veel van het goede. Dit boek lijkt mij voornamelijk interessant als naslagwerk tijdens een studie of voor enig opzoekwerk. Ter ontspanning is het niet aan mij besteed. Voornamelijk omdat het die specifieke manier van vertellen niet bevat. De auteur kan namelijk niet een verteltheater in een boek proppen. Terwijl een podcast zich daar veel beter toe leent.
De podcast heb ik enige tijd geleden al geluisterd tijdens het schilderen. Iets wat ik wel vaker doe. Mijn poging om de podcast een tweede maal te beluisteren, heb ik niet afgemaakt om willen van tijdsgebrek. Toch is het altijd fijn om weer stukjes te beluisteren want ook als podcast is het een uniek gegeven. Mijn voorkeur gaat overigens uit naar het verteltheater. Al moet ik toegeven… het is een herhaling van een herhaling. Enkele passages uit de voorstelling zijn letterlijk terug te vinden in het boek. Idem voor de podcast. Dat vind ik best jammer.
Er valt zoveel meer mee te doen en toch is er een bepaalde eentonigheid in het gegeven geslopen.
Wat mij vooral bij zal blijven is de kritiek op het geschiedenisonderwijs. Eigenlijk saboteren wij de cultuur der Nederlanden een beetje. Waarom focussen op alleen maar bronnen en niet op de eigen geschiedenis? Idem dito voor het Nederlandstalige onderwijs: waarom eens geen lessenpakket omtrent de afkomst van onze woorden? Van Loo heeft gelijk omtrent dat aspect: we kunnen beter. Misschien zijn wij wel de generatie leerkrachten die het beter zal doen. Al raad ik uiteraard niet aan om een boek van meer dan zeshonderd pagina’s op een leeslijst te plaatsen. Ik vrees dat de populariteit van de leerkracht dan sterk zal dalen.
Tijdens deze voorstelling mochten er geen foto’s of video’s gemaakt worden. Moest je de kans krijgen om het verteltheater bij te wonen, dan raad ik dit zeker aan. Het is een unieke manier van bijleren. Online zijn wel enkele sfeerbeelden te vinden die in kranten werden gepubliceerd. Deze wil ik dan ook graag met jullie delen. Je kan op de pijltjes links en rechts klikken om de slideshow door te gaan.
Comments